Uprisings of the Azerbaijani People against the Soviet Occupation (1920–1921)
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Abstract
The article comprehensively highlights and analyzes the anti-Soviet uprisings in Azerbaijan during the occupation period (from April 1920 to February 1921), which broke out in many regions of the country. From the first days of the Soviet occupation, a dictatorial regime was established in the Azerbaijan Soviet Socialist Republic created by the Bolsheviks, and bloody repressions were carried out against the indigenous Azerbaijani population, especially the military, clergy, and intelligentsia. The Azerbaijan Democratic Republic (ADR) national army was liquidated. The article shows that uprisings against the occupation erupted in several regions of the Republic. The Ganja and Garabakh uprisings were especially massive. All uprisings of 1920–1921 were anti-Soviet in nature. The rebels demanded the restoration of the former government, an end to the persecution of the Azerbaijanis, and the liberation of the territory of Azerbaijan from the atrocities of the Russian army and the Bolsheviks. The uprisings were led mainly by officers of the ADR army and Turkish officers who came to the aid of the Azerbaijanis, as well as by the representatives of the clergy and former statesmen. However, there was no single coordination center for the leadership of the uprisings. In addition, the forces of the local detachments and the Red Army were unequal. The XI Red Army brutally suppressed these uprisings and carried out punitive measures. The article reveals the activities of the Special Department of the XI Red Army and local Soviet punitive bodies to eliminate the Resistance Movement of the Azerbaijani people. Patriots were punished as bandits and counter-revolutionaries. And those people who suppressed the Resistance Movement were presented to the Azerbaijani people as its liberators and defenders for seventy Soviet years.
How to Cite
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Azerbaijan Democratic Republic (ADR); Azerbaijan Soviet Socialist Republic (ASSR); XI Red Army; occupation; Soviet Russia; uprising
Алый стяг над Закавказьем. Воспоминания ветеранов партии / Сост. А. Г. Мискин; ред. Д. П. Гулиев. Баку, 1980.
Военные моряки в борьбе за власть Советов в Азербайджане и Прикаспии. 1918–1920 гг. Сборник документов. Баку, 1971.
Гусейнов Ш. Нравственное наследие и современность. Баку, 2007.
Декреты Азревкома (1920–1921 гг.). Сборник документов. Баку, 1988.
Кадишев А. Б. Интервенция и гражданская война в Закавказье. Москва, 1960.
Максвелл Н. Азербайджанская Демократическая Республика. Документы Национального архива Индии. Баку, 2018.
Мамедова Ш. Антисоветские выступления в Азербайджане в 1920–1930-е гг. // Вопросы истории, 2012, № 3.
Нариманов Н. Н. Избранные произведения: В 3-х т. Т. 2: 1918–1921. Баку, 1989.
Российский государственный архив социально-политической истории (РГАСПИ). Ф. 64, оп. 1, д. 21; ф. 80, оп. 4, д. 57; ф. 84, оп. 3, д. 281.
Топчибаши А. М. Парижский архив 1919–1940 гг.: В 4-х кн. Кн. 1, 1919–1921 / Составители Г. Мамулиа и Р. Абуталыбов. Введение, перевод и примечания Г. Мамулиа, научн. ред. канд. ист. наук И. Агакишиев. Москва, 2016.
Топчибаши А. М. Парижский архив 1919–1940. В 4-х кн. Кн. 3, 1924–1930 / Составители, предисловие, перевод и примечания Г. Мамулиа и Р. Абуталыбов, научн. ред. проф. И. Агакишиев. Москва, 2017.
Чекисты Азербайджана. Документы, очерки, рассказы. Баку, 1981.
Azərbaycan İnqilab Komitəsi və xalq komissarları soveti iclaslarının protokolları (1920–1922-ci illər). Bakı, 2009.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi (ARPİİİSSA). F. 1, s. 1, iş 22; f. 1, s. 2, iş 16.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi (ARDA). F. 2095, s. 1, iş 16; f. 2095, s. 1, iş 19.
Azərbaycan tarixi: 7 cilddə. VI c., Bakı, 2000.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: 2 cilddə. I c. Bakı, 2004.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: 2 cilddə. II c. Bakı, 2005.
Bayramov X. Gəncə üsyanı – 1920. Sənədlər və materiallar. Bakı, 2010.
Çıraqzadə V. İstiqlal yollarında: tarixi oçerklər / red. M. Əsədova. Bakı, 1992.
Əliyarlı İ., Behbudov T. Azərbaycanın daxili işlər nazirləri. Bakı, 2008.
Hüseynov R. Yurdun adındakı “can”. Bakı, 2010.
Katibli M. Çingiz İldırım. (Bioqrafik oçerk). Bakı, 1964.
Məmmədzadə Mirzə Bala. Milli Azərbaycan hərəkatı. Bakı, 1992.
Qasımov C. Yaddaşın bərpası. Bakı, 1999.
Rəhmanzadə Ş. Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində ərazi məsələləri (Azərbaycanın Şimal-Qərb bölgəsinin materialları əsasında, 1917–1930-cu illərin əvvəlləri). Bakı, 2008.
Rəsulzadə M. Ə. Əsrimizin Səyavuşu. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı. Çağdaş Azərbaycan tarixi. Bakı, 1991.
Rüstəmbəyli M. Carpışan qüvvələr. Bakı, 1991.
Turan A., Bayramlı C. 17 illik mücadilə Azərbaycanda sovet işğalına qarşı milli müqavimət hərəkatı. 1920–1937. Bakı, 2016.
REFERENCES
Alyy styag nad Zakavkaz’yem. Vospominaniya veteranov partii (1980), D. P. Guliyev (ed.), Compl. by A. G. Miskin; Azerneshr, Baku. (In Russian).
Voyennyye moryaki v bor’be za vlast’ Sovetov v Azerbaydzhane i Prikaspii. 1918–1920 gg. Sbornik dokumentov (1971), Elm, Baku. (In Russian).
Guseynov Sh. (2007), Nravstvennoye naslediye i sovremennost’, Chanlibel, Baku. (In Russian).
Dekrety Azrevkoma (1920–1921 gg.). Sbornik dokumentov (1988), Azerneshr, Baku. (In Russian).
Kadishev A. B. (1960), Interventsiya i grazhdanskaya voyna v Zakavkaz’ye, Voyennoye izdatel’stvo Minoborony SSSR, Moscow. (In Russian).
Maksvell N. (2018), Azerbaydzhanskaya Demokraticheskaya Respublika. Dokumenty Natsional’nogo arkhiva Indii, Turkhan IPO, Baku. (In Russian).
Mamedova Sh. (2012), “Antisovetskiye vystupleniya v Azerbaydzhane v 1920–1930-e gg.”, Voprosy istorii, No. 3, pp. 148–153. (In Russian).
Narimanov N. N. (1989), Izbrannyye proizvedeniya: V 3-kh t., Vol. 2: 1918–1921, Azerneshr, Baku. (In Russian).
Rossiyskiy gosudarstvennyy arkhiv sotsial’no-politicheskoy istorii (RGASPI) [The Russian State Archive of Socio-Political History], Fund 64, Inventory 1, File 21; Fund 80, Inventory 4, File 57; Fund 84, Inventory 3, File 281. (In Russian).
Topchibashi A. M. (2016), Parizhskiy arkhiv 1919–1940 gg.: V 4-kh kn., Book 1: 1919–1921, Compl. by G. Mamulia and R. Abutalybov, preface, transl. and notes by G. Mamulia, I. Agakishiyev (ed.), Khudozhestvennaya literatura, Moscow. (In Russian).
Topchibashi A. M. (2017), Parizhskiy arkhiv 1919–1940. V 4-kh kn., Book 3: 1924–1930, Compl., preface, transl. and notes by G. Mamulia and R. Abutalybov, I. Agakishiyev (ed.), Khudozhestvennaya literatura, Moscow. (In Russian).
Chekisty Azerbaydzhana. Dokumenty, ocherki, rasskazy (1981), Azerneshr, Baku. (In Russian).
Azərbaycan İnqilab Komitəsi və xalq komissarları soveti iclaslarının protokolları (1920–1922-ci illər) (2009), Çaşıoğlu, Bakı. (In Azerbaijani).
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi (ARPİİİSSA), f. 1, s. 1, iş 22; s. 2, iş 16. (In Azerbaijani).
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi (ARDA), f. 2095, s. 1, iş 16, 19. (In Azerbaijani).
Azərbaycan tarixi: 7 cilddə (2000), VI c., Elm, Bakı. (In Azerbaijani).
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: 2 cilddə (2004), I c., Lider, Bakı. (In Azerbaijani).
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: 2 cilddə (2005), II c., Lider, Bakı. (In Azerbaijani).
Bayramov X. (2010), Gəncə üsyanı – 1920. Sənədlər və materiallar, Ləman NP MMC, Bakı. (In Azerbaijani).
Çıraqzadə V. (1992), İstiqlal yollarında: tarixi oçerklər, M. Əsədova (ed.), Azərnəşr, Bakı. (In Azerbaijani).
Əliyarlı İ. və Behbudov T. (2008), Azərbaycanın daxili işlər nazirləri, Mütərcim, Bakı. (In Azerbaijani).
Hüseynov R. (2010), Yurdun adındakı “can”, Elm, Bakı. (In Azerbaijani).
Katibli M. (1964), Çingiz İldırım. (Bioqrafik oçerk), Azərbaycan, Bakı. (In Azerbaijani).
Məmmədzadə Mirzə Bala (1992), Milli Azərbaycan hərəkatı, Nicat, Bakı. (In Azerbaijani).
Qasımov C. (1999), Yaddaşın bərpası, Mütərcim, Bakı. (In Azerbaijani).
Rəhmanzadə Ş. (2008), Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində ərazi məsələləri (Azərbaycanın Şimal-Qərb bölgəsinin materialları əsasında, 1917–1930-cu illərin əvvəlləri), Aspoliqraf, Bakı. (In Azerbaijani).
Rəsulzadə M. Ə. (1991), Əsrimizin Səyavuşu. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı. Çağdaş Azərbaycan tarixi, Gənclik, Bakı. (In Azerbaijani).
Rüstəmbəyli M. (1991), Carpışan qüvvələr, Maarif, Bakı. (In Azerbaijani).
Turan A. və Bayramlı C. (2016), 17 illik mücadilə Azərbaycanda sovet işğalına qarşı milli müqavimət hərəkatı. 1920–1937, “QHT Nəşriyyatı”, Bakı. (In Azerbaijani).
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.